კოლორექტალური სიმსივნე: სკრინინგი ძალზედ დაგვიანებულია

კოლორექტალური სიმსივნე გავრცელებული დაავადებაა. ის ერთ-ერთი ყველაზე ხშირად დიაგნოსტირებული სიმსივნეა მსოფლიოში: რიგით მესამე ფილტვის და ღვიძლის შემდეგ, და თანაბრად გვხვდება როგორც ქალებში, ისე მამაკაცებში.

მთელს მსოფლიოში, კოლორექტალური სიმსივნის 3 ახალი შემთხვევა დიაგნოსტირდება ყოველ წუთას, და მისი გავრცელების სიხშირე განსხვავებულია სხვადასხვა ქვეყნებს შორის. ახალი შემთხვევების სიშირე განსაკუთრებით მაღალია აშშ-ში, სამხრეთ ამერიკის გარკვეულ ქვეყნებში, ევროპაში, ავსტრალიასა და ახალ ზელანდიაში, და ბოლო დროს იაპონიაში. ზოგადად, ეპიდემიოლოგიური კვლევები ცხადყოფს, რომ სოციოეკონომიკური სტატუსი წარმოადგენს კოლორექტალური სიმსივნის მნიშვნელოვან პროგნოზულ ფაქტორს, და მისი სიხშირე განსხვავდება დაბალი და მაღალი შემოსავლის მქონე პაციენტებს შორის. ამ არაერთგვაროვნების ახსნა შესაძლებელია იყოს რისკ-ფაქტორების (განსაკუთრებით საკვების) არაერთგვაროვანი სიხშირე დაბალი და მაღალი შემოსავლის მქონე პაციენტებს შორის. ამასთან ერთად, დაბალი შემოსავალი, განათლების დაბალი დონე, და არასაკმარისი ჯანდაცვის მოცულობა ზღუდავს შესაბამის პრევენციულ, სადიაგნოსტიკო და თერაპიულ მიდგომებს.თუმცაღა, სიმსივნის სტადია წარმოადგენს გადარჩენის უმნიშვნელოვანეს ფაქტორს.

ადრეული სკრინინგით და მკურნალობით, კოლორექტალური სიმსივნე 90%-ში იკურნება
3
კოლორექტალური სიმსივნე გავრცელების მხრივ მსოფლიოში მესამეა
690, 000
ყოველწლიურად დაახლოებით 690000 ადამიანი იღუპება კოლორექტალური სიმსივნით
1.4 მლნ
გლობალურად, დაახლოებით 1, 4 მილიონი ახალი შემთხვევა დიაგნოსტირდება ყოველწლიურად
პროგრესულად ცვალებადი სიმსივნე
კოლორექტალური სიმსივნე ვითარდება კოლინჯის ან სწორი ნაწლავის შიდა შრის უჯრედისგან, ხშირად კეთილთვისებიანი სიმსივნის, პოლიპის, პროგრესული ტრანსფორმაციის შედეგად. სიმსივნედ პოლიპის ტრანსფორმაციის რისკი ვარირებს და დამოკიდებულია კეთილთვისებიანი სიმსივნის უჯრედების ზომასა და ტიპზე.

თავდაპირველად, კოლორექტალური სიმსივნე ვითარდება ლოკალურად. შემდგომ, სიმსივნური უჯრედები მიგრირებენ სხეულის სხვადასხვა ნაწილში სისხლის ნაკადის და ლიმფური სისტემის საშუალებით, და ასე ხდება მეტასტაზების ფორმირება (უხშირესად, ღვიძლში და ფილტვებში).

ჩუმი სიმსივნე
სიმპტომები უხშირესად არ არის. კოლორექტალური სიმსივნე შესაბამისად ვითარდება ჩუმად და გარკვეული პერიოდის განმავლობაში რჩება არადიაგნოსტირებული. მიუხედავად ამისა, გარკვეული სიმპტომები შეიძლება მიუთითებდნენ თქვენს ექიმთან კონსულტაციის საჭიროებაზე (იხილეთ ქვემოთ).
ასაკი: ძირითადი რისკ-ფაქტორი
კოლორექტალური სიმსივნის შემთხვევების 94% ვითარდება 50 წელს გადაცილებულ ადამიანებში. დიაგნოზის მომენტისთვის პაციენტის საშუალო ასაკი შეადგენს 70 წელს და ზემოთ. მართალია, ზოგიერთი ფაქტორი გენეტიკურია, მემკვიდრულთან შეჭიდული, სხვა ფაქტორების პრევენცია შეასძლებელია ჯანსაღი ცხოვრების სტილის მეშვეობით. რეგულარული ფიზიკური აქტივობა და მცენარეული ბოჭკოებით მდიდარი საკვების და ხილის და ბოსტნეულის მიღება სასარგებლოა. საპირისპიროდ, კოლორექტალური სიმსივნის რისკი იზრდება წითელი ხორცის ჭარბად მოხმარების, ჭარბი წონის და სიმსუქნის, ალკოჰოლის ჭარბად მიღების და მწეველობის შემთხვევაში. 
ნაწლავის ანთებითი დაავადებები (კრონის დაავადება ან წყლულოვანი კოლიტი) ასევე წარმოადგენენ კოლორექტალური სიმსივნის რისკ-ფაქტორებს.

 

 
ნიშნების ამოცნობა
ნაწლავის ტრანსპორტის დარღვევები
შეკრულიბა

დიარეა

ნაწლავის მოცულობის გაზრდა

უფრო გრძელი და წვრილი განავალი

დეფეკაციის მუდმივი მოთხოვნილება (განსაკუთრებით დილით)

განავლის მტკივნეული და არაეფექტური გამოძევება

ღებინება

განავალში სისხლის არსებობა
-განავალი, რომელიც დაფარულია ან შერეულია ღია წითელ ან ძალიან მუქ სისხლთან წარმოადგენს საფრთხის მომასწავებელ სიმპტომს

-განავალი ასევე შესაძლოა იყოს შავი, როგორც მელანი

-სისხლიან განავალთან ერთად აღინიშნება ხშირი ან მუდმივი ტკივილი

გაზები

-მუცლის ქვედა ნაწილში დაწოლის შეგრძნება

-დისკომფორტი ჯდომისას და ანალური ტკივილი

თუ სიმსივნე ლოკალიზებულია სწორ ნაწლავში, იშიაზის მსგავსი ტკივილი შეიძლება აღინიშნოს

ნაწლავის ობსტრუქცია ან პერიტონიტი
სიმსივნე სრულად ბლოკავს კოლინჯს, რაც იწვევს განავლის და გაზების პასაჟის შეწყვეტას. სახეზეა

-მეტად ან ნაკლებად ინტენსიური მუცლის ტკივილი

ღებინება

განავლის და გაზების არარსებობა

შესაძლებელია მოხდეს კოლინჯის პერფორაცია, რაც იწვევს პერიტონიტს - მუცლის ღრუს ამომფენი გარსის სერიოზულ ანთებასშესაძლებელია მოხდეს კოლინჯის პერფორაცია, რაც იწვევს პერიტონიტს - მუცლის ღრუს ამომფენი გარსის სერიოზულ ანთებას

თერაპიული მიდგომების სხვადასხვა ტიპები
სიმსივნის სტადიიდან და პაციენტის ზოგადი მდგომარეობიდან გამომდინარე, შესაძლებელია მკურნალობის სხვადასხვა ტიპის გამოყენება: ქირურგიული მკურნალობა, რადიოთერაპია, ქიმიოთერაპია და დამიზნებითი თერაპია. ამ მკურნალობებს შესაძლებელია ჰქონდეთ სხვადასხვა მიზანი: სიმსივნისგან განკურნება - ანუ სიმსივნის ყველა უჯრედის დაზიანება - ან სიმსივნის გავრცელების პრევენცია ან პაციენტის ცხოვრების ხარისხის გაუმჯობესება სიმპტომების შემცირებით. კონკრეტული შემთხვევიდან გამომდინარე შესაძლებელია როგორც ერთი სახის თერაპიის, ასევე კომბინირებული თერაპიის (მაგ: ქირურგიული ჩარევა პლიუს იმიოთერაპია) გამოყენება.
და სერვიე?
სერვიემ ონკოლოგია დაასახელა თავის სტრატეგიულ პრიორიტეტად. დღეისათვის ჯგუფი თავისი კვლევის და განვითარების ერთ მესამედზე მეტს  ახმარს სიმსივნის წინააღმდეგ ბრძოლას.

რა წარმოადგენს სერვიეს ხედვას? ჩვენი მიზანია, სიმსივნის მქონე პაციენტების მართვის გაუმჯობესება შესაფერისი თერაპიული გადაწყვეტილებების შეთავაზებით. ამისათვის ჯგუფი დგამს შემდეგ ნაბიჯებს:

დაავადების განვითარებაში და მკურნალობისადმი რეზისტენტობის ჩამოყალიბებაში ჩართული მოდელების განვითარება, დაავადების განვითარების მექანიზმების უკეთ გასაგებად;
თითოეული პაციენტისთვის ყველაზე შესაფერისი მკურნალობის არჩევანის გასაუმჯობესებელი საშუალების განვითარება;
პაციენტის მოვლის გასაუმჯობესებლად სხვადასხვა მკურნალობის კომბინაციის შეფასება
პაციენტის ანალიზისთვის ნაკლებად ინვაზიური მეთოდების შემუშავება; პაციენტის ცხოვრების ხარისხის მხედველობაში მიღება საკვლევი მედიცინალური პროდუქტების განვითარების დროს
დაიმახსოვრე
1. გაესინჯე
კოლორექტალური სიმსივნე მკვლელია, და ის ჩუმად ვითარდება. თუმცა ადრეული აღმოჩენის და მკურნალობის შემთხვევაში 90% განკურნებადია.
 
2. შეცვალე შენი ცხოვრების სტილი
ბევრი შემთხვევის პრევენცია შესაძლებელია წითელი ხორცის, ალკოჰოლის, თამბაქოს მოხმარების შემცირებით, და ჭარბი წონის და სიმსუქნის თავის არიდებით.
 
3. იყავი ინფორმირებული
ამ დაავადების და მისი გამოვლინებების შესახებ კარგად ინფორმირებულობა გვეხმარება მისი წარმოქმნის პრევენციაში, და შესაძლოა პაციენტს დაეხმაროს უკეთ იცხოვროს ამ დაავადებით და უკეთ გაიგოს ეს სიმსივნე.